Hiện nay, cùng với sự phát triển của y học, ngày càng có nhiều các xét nghiệm chẩn đoán tiểu đường được đưa vào cận lâm sàng để giúp bệnh nhân phát hiện bệnh sớm. Ngoài ra, hoạt động này còn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc xác định mức độ tiến triển bệnh và giai đoạn phát triển của biến chứng.
Dưới đây là các xét nghiệm chỉ số đường huyết mà mọi người có thể tham khảo để thực hiện thường xuyên nhằm ngăn ngừa và mang lại hiệu quả chữa trị tích cực cho người bệnh:
Xét nghiệm tiểu đường có cần nhịn ăn?
Tùy theo nghiệm pháp được thực hiện mà có phải nhịn ăn hay không. Tuy nhiên, để bác sĩ có thể cân nhắc giữa nhiều phương pháp, bạn nên nhịn ăn trước khi đến bệnh viện 8 tiếng. Thời gian này bạn chỉ nên uống nước lọc và nhớ không hút thuốc lá, không dùng chất kích thích nữa nhé!
Các xét nghiệm tiểu đường đang được áp dụng tại các bệnh viện tuyến Trung ương
Có nhiều hình thức kiểm tra chỉ số xét nghiệm tiểu đường. Tuy nhiên, hiện nay tại Việt Nam chỉ đang áp dụng 5 cách chính
Xét nghiệm đường niệu để chẩn đoán đái tháo đường
Xét nghiệm đường niệu hay còn gọi là xét nghiệm Glucose nước tiểu là một trong xét nghiệm theo dõi đái tháo đường có cách làm tương đối đơn giản, ít tốn thời gian. Nhưng thường xét nghiệm này chỉ áp dụng cho người bệnh đã có hiện tưởng kiến bu khi đi tiểu hoặc để chẩn đoán biến chứng bệnh thận.
Bệnh nhân tự lấy nước tiểu ở khúc giữa, bỏ nước tiểu đầu và nước tiểu cuối. Sau đó kỹ thuật viên sẽ phân tích nhằm xác định nồng độ đường/protein trong nước tiểu.
Đọc kết quả xét nghiệm nước tiểu
Đối với người bình thường, glucose sẽ được tái hấp thu gần như hoàn toàn tại ống thận, chỉ còn sót lại khoảng 0,5 mmol/24h. Vì vậy khi xét nghiệm đường niệu thông thường sẽ không cho ra kết quả. Lúc này, ngưỡng của thận với glucose nằm ở mức khoảng từ 1,6-1,8 g/L tương đương với 160-180 mg/dL hay 8,9-10 mmol/L.
Đối với người bệnh tiểu đường, khi lượng đường trong máu vượt quá giá trị bình thường, thận sẽ không hấp thu được hết. Lúc này, chỉ số đường niệu sẽ cao hơn 1.8g/L.
Mức độ hiệu quả của phương pháp:
Trước kia, xét nghiệm đường niệu là phương pháp nhanh và đơn giản được ưu tiên lựa chọn để sàng lọc đái tháo đường. Tuy nhiên, hiện nay vai trò và hiệu quả của nó đã bị giảm đi ít nhiều vì:
- Do ở một số trường hợp sẽ có người có ngưỡng thận thấp dưới 1,7 g/L, tức là khả năng tái hấp thu của thận kém, đường máu chưa cao nhưng đã xuất hiện đường trong nước tiểu.
- Người mắc các bệnh lý về rối loạn enzym bẩm sinh sẽ xuất hiện một số đường khác như fructose, galactose và cũng cho ra xét nghiệm dương tính gây nhầm lẫn với kết quả chẩn đoán đái tháo đường.
Định lượng glucose máu tại thời điểm bất kỳ
Bên cạnh phương pháp xét nghiệm đường niệu thì định lượng glucose máu ngẫu nhiên là xét nghiệm quan trọng nhất trong chẩn đoán đái tháo đường.
Về cơ chế:
Định lượng glucose có thể thực hiện bằng 2 cách.
- Tiến hành lấy máu ly tâm tách huyết tương rồi xét nghiệm trên các hệ thống máy hóa sinh.
- Sử dụng các loại máy đo đường huyết cá nhân để đo máu toàn phần.
Về kết quả kiểm tra:
Nếu một người có chỉ số đường máu tại thời điểm bất kỳ là ≥ 200 mg/dl tương đương 11,1 mmol/l sau 2 lần đo có thể chẩn đoán là mắc bệnh tiểu đường.
Thông thường nghiệm pháp này được chỉ định cho bệnh nhân có triệu chứng điển hình như khát nước, hay đói, mệt mỏi, sụt cân nhanh.
Định lượng glucose máu lúc đói
Định lượng glucose máu lúc đói là một trong xét nghiệm theo dõi đái tháo đường được dùng phổ biến nhất hiện nay.
Về kết quả định lượng:
Ở người bình thường, glucose huyết tương khi đói nằm trong khoảng 4,4 -5,0 mmol/L. Nếu xét nghiệm glucose huyết tương lúc đói là 5,6 – 6,9 mmol/L tương đương 100-116 mg/dL sau 2 lần đo bệnh nhân được chẩn đoán tiền tiểu đường.
Nếu tiến hành xét nghiệm glucose máu lúc đói thấy đường huyết sau khi ăn 8h ở mức ≥ 126 mg/dl tương đương 7,0 mmol/l trở lên ở cả 2 lần xét nghiệm gần nhau thì người đó đã mắc bệnh đái tháo đường.
Xét nghiệm tiểu đường HbA1c
Đây là chỉ số tiểu đường phản ánh đúng nhất mức độ kiểm soát đường trong máu. HbA1c là nồng độ đường trong máu trung bình của ba tháng liền kề. HbA1c được tính bằng % hoặc mmol/mol.
Nếu chỉ số này nằm trong khoảng 5,7 – 6,4% là mức tiền tiểu đường; từ 6,5% trở lên là tiểu đường.
Xét nghiệm tiểu đường ở đâu? Bao nhiêu tiền?
Các chỉ số xét nghiệm tiểu đường chỉ được công nhận khi được thực hiện tại các cơ sở y tế cấp huyện trở lên. Riêng HbA1c phải được làm tại phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Chi phí cho chẩn đoán tiểu đường tùy thuộc vào bệnh viện công hay tư. Tuy nhiên, mức giá trung bình là khoảng 300.000 – 700.000đ cho một gói xét nghiệm.
Trên đây là 3 cách xét nghiệm để chẩn đoán bệnh đái tháo đường rất phổ biến. Tuy nhiên, ngoài 3 phương pháp kể trên, mọi người cũng có thể tham kháo các xét nghiệm chẩn đoán đái tháo đường khác như: Xét nghiệm glucose máu sau ăn 2 giờ, nghiệm pháp tăng glucose máu bằng đường uống, nghiệm pháp tăng glucose máu bằng đường tiêm tĩnh mạch… để kịp thời phát hiện và chẩn đoán đái tháo đường khi cần thiết.
